Voorjaar 2022: Lentegeluk & volop tuinieren

moestuinnaturaleza
16 jun 2022
11 minuten om te lezen

Bijgewerkt op: 30 mrt 2024

Lieve lezer,

Mijn tweede voorjaar als tuinder! In deze blog schreef ik alles voor je op, van wieden tot zaaien tot de eerste oogst van het seizoen en alles ertussenin. Veel leesplezier!

Februari/Maart

De ene ramp volgde de andere op, zo leek het wel te gaan in de wereld. Maar gelukkig viel er nog veel troost te halen uit de natuur. Als ik me minder goed voelde, toverden bloeiende sneeuwklokjes en krokussen weer een lach op mijn gezicht. Het is toch bijzonder hoe de natuur ondanks alles altijd doorgaat in haar, weliswaar af en toe verstoorde, ritme. Het was alweer zo goed als lente, wat mij betreft de mooiste periode van het jaar. Eindelijk weer groene blaadjes en bloesem aan de bomen… Het geluid van fluitende vogeltjes als je wakker wordt… En pasgeboren lammetjes, kalfjes en veulentjes, die vrolijk door weides vol madeliefjes en paardenbloemen dartelen…

Over bloesem gesproken, de eerste bomen begonnen inderdaad alweer te bloeien! De foto hieronder maakte ik tijdens een wandeling op de Grebbeberg en langs de Rijn. Blij verrast was ik, toen ik naar links keek en deze lieve bloemetjes me vrolijk aanstaarden. Niet veel later begon ook het kleine bloesemboompje in onze achtertuin langzaam lichtroze te kleuren.

Door al het nieuwe nieuws zou je al bijna weer zijn vergeten dat slechts enkele weken hiervoor maar liefst drie verschillende stormen in een week tijd door Nederland raasden. Dit was wat ik erover opschreef toen ik een bezoekje bracht aan mijn moestuin:

Moestuin Naturaleza🌱, 23 februari 2022:

De wind speelt zachtjes met de bladzijden van mijn opschrijfboekje. Als je niet beter wist, zou je nooit geloven dat diezelfde wind een paar dagen geleden hele bomen uit de grond heeft gerukt. Gelukkig hebben Dudley, Eunice en Franklin weinig schade aangericht in de moestuin. Een paar dorre cosmea’s en een aantal stokken zijn omgewaaid, maar voor de rest is er niets aan de hand. De regen heeft wel voor flink veel blubber gezorgd. Mijn landje heeft sowieso een vrij natte bodem, dus geen wonder dat ik op sommige plekken zo’n 10 cm de grond in zak. Veel opruimwerk moet nog maar even wachten totdat ik weer normaal op de aarde kan lopen.

Ik begon ook met het snoeien van de blauwe bessenstruiken achterin mijn tuin. De vorige huurders van het landje hebben die planten niet goed onderhouden, dus aan mij de schone taak om in een paar jaar tijd weer een beetje vorm in de struiken te krijgen, zonder te veel oogst te verliezen. Ook onze herfstprei stond er nog goed bij. En onze knoflookplantjes verdienen ook nog wat extra aandacht: die staken dapper hun kopjes boven de grond uit en trotseerden in hun nog maar korte leven al drie stormen!

Omdat het zaai- en pootseizoen nu echt weer begon, was het hoog tijd om te inventariseren waaruit mijn zadencollectie bestond. In mijn tuin gebruik ik zo goed als alleen maar biologische zaden. De meeste zaden koop ik bij De Bolster (niet gesponsord, helaas ;)). En in mijn eerste seizoen als tuinder (2021) heb ik al best veel zaad kunnen winnen, dus mijn zadenplank stond flink vol met potjes en flesjes. Mijn zadencollectie bestond uit bloemen-, kruiden- en groentezaden. De zakjes zaad verzamelde ik een houten kistje met drie vakken. Dus de bloemen bij elkaar, de kruiden bij elkaar en de groenten bij elkaar. Alle potjes en flesjes zaad stonden een beetje door elkaar (een biologische tuinder heeft nu eenmaal een klein beetje chaos nodig, haha). Eén belangrijke tip als je ook je eigen zaad wint: doe op tijd een briefje met de soort erop in het potje (op plak een etiket op het potje)! Soms denk je namelijk dat je het nog wel weet, maar mijn ervaring is dat je het toch snel weer vergeet. Wel een leuke verrassing als je het zaait natuurlijk :) En nu ben ik benieuwd: wie wordt er ook zo gelukkig van onderstaande plaatjes?

Op zondag 27 maart 2022 wandelde ik door een park op een kleine afstand van mijn huis, toen er om 17.28 precies (ik vond het wel een moment om het tijdstip van op te schrijven, haha) een oranjetipje voor me langs fladderde. Alsof hij (of zij :)) nog even wilde duidelijk maken dat het écht lente is! En nog geen half uur later stonden deze lieve miniatuurschaapjes me op te wachten in hun weiland en kon ik deze schattige foto's maken!

Lente genoeg dus, en ook in de moestuin! Ik verdeelde de grond van mijn nieuwe stukje land (Moestuin Naturaleza) in bedjes, plaatste een tipi en waagde ondanks de slechte weersvoorspellingen de gok om vast wat radijsjes te zaaien. De tulpen op ons ‘oudere’ stuk land moesten nog even hun best doen om de vorst te trotseren en ik oogstte de laatste boerenkool en herfstprei van het seizoen. Verder kwamen de knoflookplantjes, bessen en appelboompjes weer langzaam meer tot leven.

April

Begin april was het water op de moestuin net op tijd gezakt om onze bloeiende tulpen nog te kunnen bewonderen. Ik ruimde wat dorre takjes op en controleerde mijn tuinplan. Verder was er ook tijd om op het bankje achterin de moestuin van het lentezonnetje te genieten. De vlinders dansten door de lucht. Terwijl ik het volgende stukje schreef, kwam er een prachtige dagpauwoog (wetenschappelijke naam: Aglais io) naast me op de compostbak zitten.

Moestuin Naturaleza🌱, 11 april 2022:

Terwijl ik voor me uit over het land kijk hoor ik ergens in de verte een paar spelende kinderen lachen en nog verder weg blaft een hond. Een bij zoemt om mijn hoofd. Een paar straten achter mij hoor ik een sirene. Achter me in de bosjes zingen een paar vogels uitbundig hun lied. Op de grond lopen een paar ijverige mieren. Inmiddels is het aantal hulpdiensten verdubbeld, aan de sirenes te horen. Maar ze zijn wel nog verder op de achtergrond verdwenen. Een paar grassprietjes naast mijn bankje waaien op de wind. Net kwam er een citroenvlinder (wetenschappelijke naam: Gonepteryx rhamni) voorbij. Wat een leven op zo'n klein stukje aarde! Hoe langer je bewust naar de natuur kijkt en luistert, hoe meer je ziet en hoort. (En hoe eerder je bereid bent om haar te beschermen, maar daar vertel ik binnenkort op mijn blog wat meer over.) Hoewel het al kwart voor vijf 's middags is, is het ontzettend warm in de zon. De hond die het erf naast het volkstuintjescomplex bewaakt, begint weer vrolijk te blaffen. Gelukkig, nog steeds geen bezoekje aan de tuin waarbij ik mijn trouwe vriend niet heb gehoord! In gedachten zie ik de Fendt die ik net zag rijden weer voor me. Wat is het boerenleven toch mooi!

Halverwege april was, na heel wat gepuzzel met vrienden en vijanden en een wisselteeltschema, mijn tuinplan eindelijk af! Ik hield me dit seizoen iets minder aan alle regeltjes dan het seizoen ervoor. Omdat mijn stukje grond niet zo groot was, koos ik ervoor om dit jaar bijna alleen maar eenjarige gewassen te telen. Zo behield ik de mogelijkheid om een beetje met de indeling te spelen. Alleen de bessen en rabarbers zijn vaste planten. En toen was het tijd om te zaaien!

Eerste paasdag begon ik om 06.30 op een plek die staat voor nieuwe beginselen, die ‘s ochtends vroeg uitblinkt in haar stilte en die ontelbaar veel mogelijkheden biedt: de moestuin. Niet om te werken, maar gewoon om even helemaal stil te zijn en de zon op te zien komen. De paarden en schaapjes die tegenover onze moestuin staan, waren er ook al vroeg bij. De foto hieronder maakte ik om een uur of 07.00. Het blijft een echt boers, gezellig gezicht: de opkomende zon, het land en de dieren.

Pasen staat ook voor een nieuw begin. Daarom leek het me toepasselijk om gedurende het paasweekend het een en ander voor te zaaien. Ik koos voor maïs en de bloementuintjes van de Albert Heijn (no spon). Dat laatste doe ik al jaren en dit keer ging het om een paarse bloemenmix (2x) met lange ereprijs, veldsalie en dropplant, een blauwe bloemenmix met korenbloem (een van mijn lievelingsplanten!), bijenbrood en juffertje-in-het-groen, een roze bloemenmix met wilde marjolein, muskus-kaasjeskruid en klokjesbloem, een rode bloemenmix met inkarnaatklaver, grote klaproos en duizendschoon en een witte bloemenmix met wild kattenkruid, groot akkerscherm en reseda. Oftewel, het beloofde een vrolijke zomertuin te worden!

Eind april kwam de tuin langzaam tot leven. Het begon bij de mooie witte tulpen en er kwamen steeds meer kleurtjes bij. Daarnaast bloeiden ook de paars-witte viooltjes, de appelboompjes en bessenstruiken en sinds afgelopen week ook de eerste aarbeienplantjes.

En heb je je ooit afgevraagd hoe boerenkool bloeit? Ik wel! Daarom liet ik afgelopen seizoen een aantal plantjes doorschieten. Boerenkool blijkt geel te bloeien, hieronder zie je het op een foto.

Ik wiedde zoveel mogelijk onkruid. Ik zaaide groentesoorten zoals wortel, pastinaak, bleekselderij, kruidensoorten zoals koriander, dille en rozemarijn en bloemsoorten zoals zonnebloem, afrikaantje, rode zonnehoed, korenbloem en slaapmutsje. En ik plantte ook rozemarijn, salie en oregano / marjolein in het kruidenbed. Verder zetten we op de scheiding met de volgende volkstuin een mooi hekje van groen gaas en kwamen de allereerste radijsjes op!

Mei

Net voor het begin van deze maand filosofeerde ik op een bankje aan de Rijn over de tijd en de lente… Soms begrijp ik immers niet waar de tijd blijft. Ik herinnerde me de afgelopen jaarwisseling nog bijna als de dag van gisteren en nu was het alweer mei! Ik geef toe dat sommige dagen eeuwen lijken te duren, maar alles bij elkaar was het op dat moment bijna niet te geloven dat we een maand later al op de helft van 2022 waren. Maar het zou wel kloppen, want kalenders liegen over het algemeen niet.

De meimaand maakt me ieder jaar opnieuw weer heel gelukkig. Ik vind het de mooiste periode van het jaar. Tenminste, wat de natuur betreft. En eigenlijk maken de klok en de kalender niet eens zoveel uit in de natuur. Mei voelt voor mij zo licht als een veertje 🪶. Ik kan uren vertoeven in het bos, kijkend naar de jonge, groene blaadjes aan de bomen, of in de moestuin, wachtend op plantjes die langzaam gaan opkomen, of in de weilanden, om de groeispurt van het gras mee te maken en de bijen van paardenbloem naar paardenbloem te zien vliegen… En bovendien worden de dagen nog steeds iedere keer een beetje langer, dus nog meer tijd om buiten door te brengen!

Het weer en de sfeer in de lente- en zomermaanden laten mij eindeloos wandelen, mountainbiken, paardrijden en moestuinieren. En als ik dan af en toe ergens stil sta, of op een bankje zit, schrijf ik wel eens op wat ik zie, hoor of voel…

Bankje aan de Rijn, 29 april 2022:

Een meter of twee voor me staat een hekje met prikkeldraad. Daarachter gras vol paardenbloemen (goed voor de bijtjes en hommeltjes!) en een aantal bloeiende struiken (achter een van hen lag een zwarte koe 😃). En daarachter ligt de Rijn, en dan weer gras, struiken en een mooie rij bomen. Een fazant heeft net zijn aanwezigheid aangekondigd met zijn herkenbare roep. Achter me rijden om de beurt auto’s langs. Soms fladdert er een vlinder door mijn net omschreven uitzicht. De beelden en geluiden van de natuur nemen me min of meer over. In de verte hoor ik een paar schapen blaten, achter me fietst een fietser langs. Een gele boei in het water trekt mijn aandacht. De wind waait zachtjes mijn haar in de war. De vogeltjes vliegen vrolijk kwetterend van de ene naar de andere boom of struik. Het frisse lentegroen maakt me vrolijk. Weer een vlinder. Weer een vogel. Die fazant van net zit inmiddels in het bosje voor me. Hij fladdert af en toe met zijn vleugels. Voor mijn bankje neemt een bij rustig de tijd om elke paardenbloem te bezoeken.

Als je op een lenteavond naar de moestuin fietst, hoop je opkomende plantjes, zwarte aarde en bloesem te zien. Het is dan ook even slikken als je erachter komt dat je bosbessen, rozemarijn (die waren op z’n minst 15 cm hoog en moesten een haagje gaan vormen), salie en fruitboompjes zijn op- of aangevreten door dieren. Maar ook dat hoort bij moestuinieren. Als je een keer een risico neemt door niet al je plantjes te beschermen tegen wilde knabbelaars of net te laat bent met het plaatsen van bescherming, omdat je zo’n druk leven hebt, maken die wilde knabbelaars daar gebruik van… Dat brengt me bij het woord ‘bitterzoet’. Natuurlijk is het flink zuur (of bitter ;)) als je ziet hoe je tuin waar je zoveel tijd in hebt gestoken half geruïneerd is. Ik baalde dan ook flink van de schade, maar het lukte me niet om boos te worden op de dieren die de schade veroorzaakt hebben. Ik wil namelijk altijd samenwerken met de natuur en dat betekent geven en nemen. En dan denk ik aan The Biggest Little Farm. Mocht je deze prachtige documentaire nog niet gezien hebben, ga hem zeker kijken! Zeven jaar duurde het en toen was alles in balans op de grote boerderij net buiten Los Angeles. Van alle plant- en diersoorten waren er genoeg om ervoor te zorgen dat er geen plagen meer ontstonden. En de oogst was niet meer in gevaar. Maar ja, de weg naar zoiets moois is dus wel (minstens) zeven jaar, en die voelen soms nog langer dan ze in werkelijkheid zijn. Toch kijk ik bij iedere tegenslag maar weer vooruit, want ooit zal alles in de tuin kloppen en dat is het zoete onderdeel van het woord ‘bitterzoet’.

Halverwege mei was het tijd om mijn eerste twee mooie radijsjes te oogsten! Er kwamen er minder op dan ik er gezaaid had, maar ze groeiden wel uit tot mooie, rode radijsjes! En op ons andere stuk land wortelden een paar van onze pootuitjes ook goed, dus dat was een leuk gezicht! Daarnaast begonnen daar heel veel van onze vaste planten te bloeien. Na tulp en appelboom, was het nu de beurt aan duizendschoon, aardbei, koekoeksbloem en lupine. En ook onze viooltjes stonden nog steeds vrolijk in bloei!

We plantten ook erwtjes, sla en twee soorten kapucijners. Het was een hele klus om al die plantjes goed te beschermen tegen vraat, maar het is gelukt en tot nu toe lijken ze het goed te doen. Daarnaast bleef onkruid wieden hard nodig en moest er ook het een en ander opnieuw (thuis voor)gezaaid worden.

En iets wat goed is voor iedere moestuin: er zijn bijtjes gearriveerd op de tuin! Een plaatselijke imker heeft een bijenkast op het volkstuintjescomplex geplaatst, dus wij zijn blij, de gewassen zijn blij en de bijtjes zijn blij! 🐝😃

Juni

Twee weken lang was ik weg van Moestuin Naturaleza🌱. Best een lange tijd, vooral in de lente, maar ik bleef wel moestuinieren. Na het opdoen van nieuwe inspiratie in De Tuin naast de Branding op Schiermonnikoog ging ik weer aan de slag in mijn eigen tuin. Na de kou en de droogte waarmee het seizoen begon, hebben de regendruppels en hogere temperaturen van de afgelopen weken zowel de moestuin als de zaailingen thuis erg goed gedaan. De maïs-, courgette-, komkommer- en krulandijvieplantjes groeiden flink. Een deel ervan plantte ik uit in de moestuin. Vanwege de vele vraat omheinden we heel Moestuin Naturaleza🌱 met gaas om de konijnen buiten te houden. Verder beschermden we de aardbeien en bessen zoveel mogelijk met net tegen onder andere duiven.

In de moestuin kwamen worteltjes op. Daarnaast deden de radijsjes, de afrikaantjes en de zonnebloemen het goed. In het bed waar eerst sla stond, kwam nu spontaan postelein op. De slaplantjes groeiden thuis verder in potjes, omdat ze in de moestuin een voor een het loodje legden. Ik plantte wel weer een aantal nieuwe slaplantjes op een andere plek. De postelein liet ik lekker doorgroeien. De slabonen en snijbonen kwamen voor het grootste deel wel op, maar werden meteen aangevreten door de wilde knabbelaars. De nieuwe omheining gaf nieuwe hoop dat de nog levende plantjes opnieuw uit zouden groeien en ik zaaide er nog wat bij. Waar in het kruidenbed wel koriander en basilicum opkwamen, had de dille er meer moeite mee. De oregano / marjolein groeide lekker, maar helaas gingen wel drie van mijn rozemarijnplantjes dood. De andere vier kregen dankzij het gaas alsnog de kans om uit te groeien tot mooie, sterke plantjes.

Het broeierige weer deed naast de gezaaide gewassen, ook het onkruid / bijkruid goed. In vijf dagen tijd haalde ik zo’n tien emmers onkruid uit mijn stukje moestuin. Hieronder zie je hoe de tuin in een paar dagen veranderde. Hierna kon ik de lege bedjes opnieuw in gaan zaaien.